Ένας από τους πιο συνηθισμένους ανασταλτικούς παράγοντες για να ασφαλιστεί κάποιος – ίσως ο πιο συνηθισμένος – είναι η μικρή πιθανότητα να επέλθει ο κίνδυνος.
Η αλήθεια είναι ότι το σύνολο σχεδόν των ασφαλιστικών αναγκών έχει:
- είτε πολύ μικρή πιθανότητα να πραγματοποιηθεί (καταστροφή ενός σπιτιού, μόνιμη αναπηρία κ.α.)
- είτε η πιθανότητα αυξάνεται όσο περνούν τα χρόνια, αλλά όταν είσαι νέος φαίνεται να είναι πολύ μακριά (νοσηλεία λόγω ασθένειας)
- είτε το πιθανότερο είναι να συμβεί μεν, αλλά πολύ αργότερα, οπότε θεωρούμε ότι υπάρχει πολύς χρόνος και μπορούμε να το αναβάλουμε (συνταξιοδότηση).
- είτε η πεποίθηση είναι: “σε μένα δεν θα συμβεί;;;……”
Όλα αυτά μας δίνουν την ψευδαίσθηση ότι έχουμε το περιθώριο αναβολής της ασφάλισης για αργότερα.
Να δούμε, όμως τί ισχύει με βάση την επιστήμη.
Για την επιστήμη του risk management (διαχείριση κινδύνου) για να χαρακτηριστεί ένας κίνδυνος μικρός ή μεγάλος, παίζουν ρόλο 2 στοιχεία:
- Η πιθανότητα να πραγματοποιηθεί
- Το μέγεθος των συνεπειών
Αν η πιθανότητα και οι συνέπειες είναι μικρά, τότε ο κίνδυνος θεωρείται μικρός. Αν η πιθανότητα είναι μεγάλη, αλλά οι συνέπειες μικρές, τότε θεωρείται είτε μικρός, είτε μεγάλος, αναλόγως την περίπτωση. Αν, όμως, η πιθανότητα είναι μικρή, αλλά οι συνέπειες μεγάλες, ο κίνδυνος θεωρείται μεγάλος.
Ένα παράδειγμα μικρού κινδύνου είναι τα τυχερά παιχνίδια. Πολύ μικρή πιθανότητα να κερδίσει κάποιος, αλλά κι αν δεν κερδίσει, το κόστος είναι πολύ μικρό (€2-€3).
Στην ασφάλιση, όλοι οι κίνδυνοι έχουν μικρή πιθανότητα, αλλά κατά κανόνα, οι συνέπειες είναι πολύ μεγάλες. Αυτό σημαίνει ότι ο κίνδυνος θεωρείται μεγάλος. Ας σκεφτούμε πχ πόσο μεγάλες είναι οι συνέπειες για κάποιον ο οποίος έχασε το σπίτι του από έναν σεισμό ή μια φωτιά ή ένα καιρικό φαινόμενο. Ένα σπίτι που αποπλήρωσε με κόπο και στο οποίο έμενε ήδη 30 χρόνια, άρα η πιθανότητα ήταν όντως μικρή. Το ίδιο και για μια οικογένεια που ξαφνικά χάνει το στήριγμα της που ήταν η μόνη πηγή εισοδήματος.
Με την ασφάλιση μηδενίζουμε τις συνέπειες ενός κινδύνου με μικρές μεν πιθανότητες, αλλά μεγάλο κόστος. Και ο σωστότερος χρόνος να γίνει αυτό είναι σήμερα, ακριβώς γιατί δεν μπορούμε να προβλέψουμε πότε θα συμβεί και τελικά, το κόστος της αναβολής είναι συχνά πολύ μεγαλύτερο από το κόστος της ασφάλισης.